Głóg – właściwości i zastosowanie. Przepisy na domowe nalewki i konfitury.

Głóg należy nie tylko do pięknych krzewów, zarówno kiedy kwitnie wiosną i owocuje jesienią, ale przede wszystkim jest rośliną o niezwykłych właściwościach prozdrowotnych. Szczególnie jest polecany osobom z chorobami serca i nadciśnieniem, ale co takiego ma w sobie ten krzew, że warto przyrządzić z niego domowe nalewki i napary, a nawet konfitury?

 

Co kryje w sobie głóg??

Głóg w medycynie ludowej jest dobrze znany i używany od najdawniejszych czasów. Surowcem zielarskim jest kwiat głogu – wiosną oraz owoc głogu – jesienią. Kwiaty zbiera się świeżo kwitnące z 3-5 kwiatostanów z najbliższymi liśćmi. Kwiaty głogu zawierają m.in. fenolokwasy, aminy, fitosterole, garbniki, związki kumarynowe,  witaminę C i z grupy B, pektyny i sole mineralne, ale najbardziej cenna jest duża ilość flawonoidów i procyjanidów. Związki flawonoidowe działają rozkurczowo na mięśnie gładkie jelit, dróg moczowych, macicy oraz naczyń krwionośnych. Szczególne znaczenie ma to w przypadku naczyń wieńcowych – zwiększa się wtedy dopływ utlenionej krwi do mięśnia sercowego, ustępuje ból i duszność. Procyjanidy powodują zaś łagodne obniżenie ciśnienia tętniczego. Kwiat głogu zwiększa też siłę skurczów serca, nieznacznie zwalniając ich częstotliwość, dzięki czemu pracuje ono wydajniej. Ponadto ma korzystny wpływ na naczynia krwionośne mózgu. Wyciągi z kwiatów głogu działają uspokajająco i słabo moczopędnie.

 

Owoce głogu pozyskiwane są we wrześniu i październiku, kiedy są już wybarwione i mają ciemnoczerowną barwę, a zebrany w odpowiednim momencie i prawidłowo wysuszony powinien zachować swoją barwę.

Owoce głogu wykazują podobne działanie jak kwiaty, jednak zawierają nieco mniej flawonoidów, a więcej procyjanidyn. Zawierają również w nich witaminę A i alkohol cukrowy-sorbitol.

Zastosowanie kwiatów i owoców głogu.

Owoców głogu nie powinno się raczej jeść na surowo. Na szczęście w aptekach i sklepach zielarskich bez trudu znajdziemy wiele produktów przygotowanych na bazie tej rośliny. Dostępne są także preparaty, łączące ekstrakt z głogu i magnez. Z badań naukowych wynika, że taki duet najskuteczniej wzmacnia serce, reguluje krążenie krwi, a także chroni naczynia krwionośne, nie wykazując żadnych działań niepożądanych.

Głogowe preparaty nie wykazują praktycznie żadnych skutków ubocznych i nadają się do długotrwałego stosowania, co więcej ze względu na właściwości rozluźniające głogu zalecane jest spożycie preparatów na jego bazie w czasie bolesnych i obfitych miesiączek, ale także w przypadku dużego wysiłku psychicznego i fizycznego. Preparaty z kwiatów i owoców głogu są uznanymi lekami nasercowymi stosowanymi w chorobach serca, jak przewlekła niewydolność mięśnia sercowego. W wielu badaniach potwierdzono jego skuteczność, choć trwają dalsze badania w tym kierunku. Badania sugerują, że głóg zwiększa znacznie zdolność do ćwiczeń osoby z niewydolnością serca. Ponadto stosuje się je przy bólach i zawrotach głowy i ogólnym osłabieniu oraz w bezsenności, arytmii serca, dusznicy, kamicy nerkowej.

Do innych właściwości zdrowotnych głogu, potwierdzonych w licznych badaniach zalicza się aktywność przeciwmiażdżycową. W badaniach eksperymentalnych oceniono wpływ nalewki z głogu na stan szczurów pozostających na diecie wysokotłuszczowej. Badania potwierdziły zarówno aktywność hipolipidemiczną, jak i hipocholesterolemiczną nalewki. Podawanie jej ogranicza bowiem gromadzenie się lipidów w osoczu. Zaobserwowano również spadek zawartości lipidów w wątrobie i aorcie.Badanie histopatologiczne wykazało zmniejszenie zmian spowodowanych dietą wysokotłuszczową w wątrobie. Eksperyment wykazał, że stosowanie nalewki z głogu w celu minimalizowania skutków diety wysokotłuszczowej może być zasadne.

Przeprowadzone badania wskazują, że wyciągi z głogu mają działanie przeciwutleniające. Porównane zostało działanie wyciągów wodnych i etanolowych z owocu głogu oraz ich składników biologicznie aktywnych. Stwierdzono, że aktywność przeciwutleniająca wyciągu alkoholowego jest około 2-krotnie większa niż wyciągu wodnego.

Głóg sprawdzi się również jako środek wzmacniający odporność i witaminowy w zakażeniach bakteryjnych, zapobiegawczo w stanach przeziębienia i grypy dzięki zawartości licznych witamin C, A, B1, E, K oraz mikroelementów.

Głóg w domowej apteczce – przepisy na nalewki, napary i konfitury.

W handlu znajdują się preparaty zawierające standaryzowany ekstrakt suchy lub płynny. Ekstrakty z owoców i kwiatów głogu są używane do wyrobu toników, kapsułek, syropów lub nawet probiotyków. Dostępny jest również suchy surowiec: kwiat i owoc w postaci herbatek.

Jak wszystkie ziołowe preparaty należy skonsultować z lekarzem zanim je przyjmiemy, choć w przypadku głogu i preparatów z głogu nie wykazano skutków ubocznych, to warto słuchać swojego organizmu i obserwować czy nie występują działania niepożądane.

Możesz samemu przygotować podane napary i nalewki:

Napar z owoców głogu:
2 łyżeczki owoców głogu zalać szklanką wrzącej wody i odstawić na 20 minut pod przykryciem. Pić 3 razy dziennie w nadciśnieniu i miażdżycy w porozumieniu z lekarzem.

Nalewka z głogu:
30g wysuszonych i rozdrobnionych kwiatostanów głogu zalać w słoju 0,5 litrem czystej wódki 40% i odstawić w ciemne i ciepłe miejsce na około 2 miesiące, co pewien czas potrząsając słojem. Po tym czasie przefiltrować przez gazę i  przelać do ciemnej butelki.

Pić po 20-40 kropel 2-4 dziennie, w  ¼ szklanki wody.

Intrakt z głogu:
100 g świeżych rozdrobnionych kwiatów lub owoców zalać 500 g gorącego alkoholu 30-40%, odstawić minimum na 2 tygodnie, przecedzić, dodać miód. Zażywać 1-2 razy dziennie po 1 łyżce. Stosować minimum przez 3 miesiące. Na kwartał (pełna kuracja) potrzebne jest około 1380-1400 ml intraktu (1 raz dziennie po ok. 15 ml)

Konfitura z głogu na miażdżycę:
0,5 kg owoców głogu starannie oczyścić, umieścić w garnku. Zalać gotowaną wodą na tyle by woda przykryła owoce. Gotować na małym ogniu tak długo aż zmiękną. Wyłowić owoce. Do wody dodać ok 0,5 kg cukru – najlepiej ksylitolu lub erytrolu. Cukrowy syrop gotować ok 10 minut. Dodać z powrotem owoce i gotować kolejne 10 minut. Zdjąć z ognia i odstawić na noc, rano odlać syrop z owoców i gotować przez 3 minuty. Po czym dodać owoce i gotować tak długo aż staną się szkliste. Gorącą konfiturę przełożyć do wyparzonych słoiczków, zakręcić szczelnie i postawić do góry dnem.

 

Bibliografia:

1. M., E., Senderski, “Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie”, wyd.III poprawione, 2017, str. 282-287.
2. Shanthi S, Parasakthy K, Deepalakshmi PD i wsp. Hypolipidemic activity of tincture of Crataegus in rats. Indian J Biochem Biophys 1994; 31:143-6.
3. Bernatonienè J, Masteikova R, Majienè D i wsp. Free radical-scavenging activities of Crataegus monogyna extracts. Medicina 2008; 44:706-12.
4. http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2014/11/pf_2011_122-126.pdf
5. http://www.rozanski.ch/fitoterapia1.htm